Rabiye Kadir Hayatı, Yaşamı
1948 yılında doğdu. Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi (Doğu Türkistan’da) yaşayan Uygur halkının insan hakları için mücadele eden Uygur aktivist. 2005 yılından bu yana ABD’de yaşamakta ve Uygurların sesini dünyaya duyurmaya çalışmaktadır.Rabiye Kadir ilk kocasından ayrıldıktan sonra, 27 yaşında 6 çocuk annesi olmasına rağmen tekstil sektöründe bir şirket kurmuş ve bu iş ile o kadar başarılı olmuştur ki sonunda Urumçi’de iki mağaza sahibi olmuştur.1978 yılında, Sıdık Hacı Rozi ile evlenmiş, birlikte 3 çocuk yapmış, 2 çocuk ta evlatlık edinmişlerdir.Sonra Sincan Ticaret odasının başkanı seçilmiş ve 1992 yılında Milli Halk Kongresi’nin üyesi olmuştur. Kısa süre sonra da kadın haklarının savunucusu olarak Çin Hükümetinin delegasyonuna alınmış ve 1995 yılında BM’nin Pekin’de gerçekleştirdiği Dünya Kadınlar Konferansına katılmıştır.Rabiye Kadir Çin Halk Kongresi’nde 1997 yılında yaptığı bir konuşmada Çin Hükümetinin Sincan politikasını çok sert eleştirmiş ve bu yüzden kısa süre sonra Halk Kongresinden çıkarılmıştır. Rabiye Kadir aynı yılda (1997) kadın haklarını ve kadınların meslek dünyasındaki imkânlarını genişletmek için mücadele amacı ile Bin-Analar-Harekatını yaratmıştır.1999 yılında Rabiye Kadir Hükümet sırlarını kamu oyuna taşımakla suçlanmış ve 8 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. 2005 yılının mart ayında, uluslararası baskı sonucu hapishane’den erken bırakılmıştır.[2] Hürriyetine kavuşan Rabiye Hanım eşinin de yaptığı gibi ABD’ye iltica etmiş ve bugüne kadar orada yaşamaktadır. Çocuklarının beşi hala Çin’de tutulmakta ve gizli servis tarafından izlenmektedir.
Bir önceki yazımız olan Roman Polanski Hayatı, Yaşamı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.