Ebüzziya Tevfik Bey Hayatı, Yaşamı
On dokuzuncu yüzyıl Osmanlı edebiyatçı ve matbaacısı. 1848’de İstanbul’da doğmuş olan Ebüzziyâ, Konya-Koçhisarlı Kâmil Efendi’nin oğludur. Asıl adı Tevfik’tir. Ebüzziyâ ünvanını, sürgünde bulunduğu târihte kendi adını kullanamadığı için, oğlu Ziyâ’nın babası anlamında kullanmıştır.
Türkiye’de matbaacılığı kuran İbrahim Müteferrika’dır. Merakı ve üstün zevki sâyesinde, matbaacılığı basitlikten kurtarıp sanat hâline getiren de Tevfik Bey’dir. Ebüzziya, muntazam bir tahsil görmemiş, husûsî hocalardan ders alarak kendi gayretiyle yetişmiştir. Genç yaşta Namık Kemâl ve Şinasî ile tanışmış, onların tesirinde kalarak edebiyat hayâtına atılmıştır. Arapça ve Farsçadan başka Fransızcayı da öğrenen Ebüzziyâ, Avrupa’daki matbaa alanında olan yeniliklerden faydalanmasını bilmiştir.
Ebüzziyâ, çeşitli devlet memurluklarında bulundu. Terakkî Gazetesi’ndeki yazılarıyla basın hayâtına atıldı. Daha sonra Mısırlı Fâzıl Mustafa Paşanın yardımıyla kurduğu kendi matbaasında ve Nâmık Kemâl’in hediye ettiği Matbaa-i Ebüzziyâ adıyla tanınan matbaada, devrinin neşriyat hayâtında önemli rol oynadı. Hadika ve İbret gazetelerinin baş yazarlığını yaptı ve Siraç (Kandil) Gazetesi’ni çıkardı.
Bir önceki yazımız olan Ebulgazi Bahadır Han Hayatı, Yaşamı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.